Gerrit en Herman krijgen de opdracht wat te vertellen over de verdeling van de Nederlandse export. De docent wil dat zij vooral informatie geven over de volgende vragen:

  • Is de verdeling van de export veranderd na de toetreding van enkele nieuwe landen tot de Europese Unie (EU)?
  • Hoe staat het met de export naar landen met een sterke economische groei?

informatiebron 1: indexcijfers Nederlandse exportwaarde 1996-2012

herexamen2015_export

Toetreders in 2004: Cyprus, Estland, Litouwen, Malta, Slovenië, Tsjechië, Hongarije, Letland, Polen, Slowakije.
Toetreders in 2007: Bulgarije, Roemenië bron: CBS

Gebruik informatiebron 1.

1

Gerrit verbaast zich over het feit dat de export naar de nieuwe EU-landen in procenten veel harder gegroeid is dan de export naar de oude EUlanden.
⇒ Geef een verklaring waarom de export naar de nieuwe EU-landen procentueel veel harder gegroeid is dan de export naar de oude EUlanden.

Volgens Herman was het voordeel van het EU-lidmaatschap van de nieuwe EU-landen voor Nederland in 2012 nog vrij klein.
Het aandeel van de nieuwe EU-landen in onze export bleef beperkt tot 6% (ten opzichte van 2% in 1996).

informatiebron 2: welvaartsniveau in de Europese Unie, 2012 (bbp per hoofd in indexcijfers, EU-gemiddelde = 100)

herexamen2015_welvaart

bron: Eurostar

Gebruik informatiebronnen 1 en 2.

2

Geef een verklaring met behulp van de informatiebronnen waarom de exportwaarde naar de nieuwe EU-landen nog steeds vrij beperkt was.

Volgens Herman speelt er nog meer. “Behalve voordelen kan het lidmaatschap van de EU van deze nieuwe EU-landen ook nadelen hebben voor de Nederlandse economie.”

3

Noem een nadeel voor de Nederlandse economie van het toetreden van nieuwe lidstaten tot de EU en geef een verklaring.

De EU is één van de belangrijkste handelsblokken ter wereld, naast de VS, China en Japan.
De export naar Brazilië, Rusland, India en China (BRIC-landen) is enorm gegroeid. Nederland exporteert echter nog weinig naar deze landen.

Ontwikkeling goederenuitvoer van Nederland

  2002 2011 % toename 2002 – 2011
Totaal € 232,7 mld € 404,8 mld 74%
BRIC-landen € 5,2 mld   230%

Bekijk de tabel.

4

Hoeveel bedraagt het procentuele aandeel van de BRIC-landen in de goederenuitvoer van Nederland in 2011. Schrijf je berekening op in één decimaal.
Doe het zo:

Bereken hiervoor achtereenvolgens de volgende grootheden:

  1. toename van de uitvoer naar BRIC-landen in euro’s
  2. uitvoer naar de BRIC-landen in 2011 in euro’s
  3. procentueel aandeel van de BRIC-landen in 2011

Het aandeel van de export naar de BRIC-landen groeit alleen maar.
De BRIC-landen hebben zeer veel inwoners en zijn enorm in opkomst. Volgens sommige economen zijn de BRIC-landen als groeiende economieën daarom een bedreiging voor onze welvaart. Deze economen pleiten voor handelsbeperkende maatregelen richting deze landen.
Andere economen wijzen juist op kansen voor groeiende welvaart en handel in de EU als gevolg van de handel met de BRIC-landen.

5

Sommigen vragen zich af of er handelsbeperkende maatregelen moeten komen op producten uit de opkomende BRIC-landen.
Ben jij voor of tegen handelsbeperkende maatregelen op producten uit de BRIC-landen? Geef daarvoor een argument.

1

Voorbeelden van een goed antwoord zijn:

  • De export naar die landen was vrijwel nihil. Enige toename is dan procentueel al gauw heel veel.
  • Het lidmaatschap van de EU zorgt ervoor dat er makkelijker mee gehandeld kan worden. Dit voordeel hebben oude landen in het verleden al gehad.
2

De welvaart in deze landen is laag. (Zij hebben niet veel te besteden en zullen ondanks de vrijhandel niet ineens veel meer kunnen gaan kopen.)
3

Voorbeelden van een goed antwoord zijn:

  • nadeel: Nederlanders kunnen werkloos raken.
    verklaring: door het vrij verkeer van personen kunnen er arbeidskrachten naar Nederland komen.
  • nadeel: deze landen worden serieuze concurrenten voor Nederland. 
    verklaring: de economie in de toetredende landen kan aantrekken.
4

toename uitvoer naar BRIC: € 5,2 mld : 100 × 230 = € 11,96 mld
uitvoer BRIC 2011: € 5,2 mld + € 11,96 mld = € 17,16 mld

Het procentuele aandeel van de BRIC-landen in 2011 is:

procenten van

€ 17,16 mld : € 404,8 × 100% = 4,2%
5

voor de handelsbeperkende maatregelen:
Door handelsbeperkende maatregelen kan de concurrentiepositie van bedrijven uit BRIC-landen ingeperkt worden. Zo kan onze eigen economie beschermd worden.

tegen de handelsbeperkende maatregelen:
Door niet de strijd met hen aan te gaan, maar juist handelsbetrekkingen aan te gaan, kunnen wij meeprofiteren van hun economische groei doordat de koopkracht in die landen toeneemt.