Diverse landen hebben besloten hun welgestelde burgers zwaarder te belasten. Vaak is dat gebeurd na een voorstel van die rijken zelf, zoals in de V.S. en Duitsland. Een groep Duitse miljonairs wil meer belasting betalen. “Er wordt altijd gesproken over bezuinigen, nooit over belastingverhogingen”, zei één van hen. Hoe is dat in Nederland? Het is opvallend stil in Nederland. Geen voorstellen van rijken om een “solidariteitsheffing” te mogen betalen. Maar ook geen plannen van het kabinet voor een “rijkentaks”.

1

Thea en Wibo zijn beiden miljonair en hebben beiden een topinkomen.
Thea zegt dat zij best meer inkomstenbelasting wil betalen en vindt dat het tarief in de hoogste belastingschijf zou moeten stijgen.
Van welk belastingbeginsel is hier sprake?

  1. doelmatigheidsbeginsel
  2. draagkrachtbeginsel
  3. profijtbeginsel

Gegeven zijn de volgende grafieken.

examen2015_bel_A

examen2015_bel_B

examen2015_bel_C

examen2015_bel_D

2

 In welke grafiek gaan alléén Nederlanders in de hogere belastingtarieven meer belasting betalen?

  1. grafiek A
  2. grafiek B
  3. grafiek C
  4. grafiek D

informatiebron 1: schijventarief 2010

Schijf Belastbaar inkomen Percentage belasting Belasting over het totaal
van de schijven
1 t/m € 18.218 33,45% € 6.093
2 van € 18.219 t/m € 32.738 41,95% € 12.184
3 van € 32.739 t/m € 54.368 42% € 21.268
4 meer dan € 54.368 52%  

Gebruik informatiebron 1.

3

“Laten we eens kijken hoeveel belasting jij nu moet betalen”, zegt Wibo.
Thea heeft in 2010 een belastbaar inkomen van € 1.000.000.
⇒ Bereken hoeveel belasting Thea over 2010 moet betalen.
Schrijf je berekening op.

“De verhoging levert de overheid wel meer geld op, maar aan de andere kant dalen juist de inkomsten van de overheid!”, zegt Thea. “Want, wanneer die groep ‘grootverdieners’ meer inkomstenbelasting moet gaan betalen, gaat hun besteedbaar inkomen achteruit.” Wibo zegt dat een stijging van het belastingtarief van 52% naar 60% niet hoeft te betekenen dat de bestedingen ook achteruit gaan.

4

De bestedingen van de ‘grootverdieners’ hoeven in dat geval niet te dalen.
⇒ Leg dit uit.

informatiebron 2: vermogensrendementsheffing

De vermogensrendementsheffing is ingevoerd met de Wet inkomstenbelasting 2001. Het rendement is gesteld op 4% van het belastbaar vermogen op 1 januari. Dit wordt in box 3 belast met 30%. Dit komt dus neer op 1,2% belasting over het belastbaar vermogen. Voor 2010 is een vast bedrag van € 20.661 aan vermogen vrijgesteld van belasting.

Gebruik informatiebron 2.

5

Stel dat de 1,2% belasting die nu over het belastbaar vermogen wordt geheven, in 2010 verhoogd was van 1,2% naar 2,2%. Ga ervan uit dat het gemiddelde vermogen op 1 januari 2010 van de miljonairs € 5.000.000 was. In 2010 waren er in Nederland 134.100 miljonairs.
⇒ Bereken hoeveel euro belasting de Nederlandse overheid in 2010 extra zou hebben ontvangen van alle miljonairs door de stijging van de vermogensrendementsheffing.
Schrijf je berekening op.
6

Als de overheid de belastingpercentages verhoogt, zullen de belastinginkomsten toenemen. Toch blijkt uit onderzoek dat als de percentages te veel stijgen, de belastinginkomsten weer zullen afnemen.
⇒ Geef hiervoor een verklaring.

1

B
2

C
3
Belastbaar inkomen € 1.000.000    
Schijf 1, 2, 3 € 54.368          –  → € 21.268
Schijf 4 € 945.632 × 52%  = € 491.728  +
  totaal   € 512.996

Opmerking: afrondingsverschillen worden niet fout gerekend.
4

Een goed antwoord bevat de volgende onderdelen:

  • De groep ´grootverdieners´ houdt weliswaar minder besteedbaar inkomen over
  • maar zal dan minder sparen (in plaats van minder besteden).
5
gemiddeld vermogen € 5.000.000
vrijstelling € 20.661 –
gemiddeld belastbaar vermogen € 4.979.339

(2,2% – 1,2%) × € 4.979.339 = € 49.793
€ 49.793 × 134.100 = € 6.677.241.300

OF zonder afronden:

(2,2% – 1,2%) × € 4.979.339 = € 49.793,39
€ 49.793,39 × 134.100 = € 6.677.293.599
6 Een voorbeeld van een goed antwoord:
  • Als de belastingpercentages te hoog worden zullen steeds meer mensen proberen de belasting te ontwijken.
  • Mensen zullen minder inspanningen verrichten als ze veel belasting moeten betalen, dus daalt het inkomen en dalen de belastinginkomsten.